Saturday 11 November 2023

विद्रोह



कधीचा शोधतोय नितीशास्ञ

जे कधी भेटलेच नाही.

करावे सार्वजनिक सर्वांशी

असे कधी वाटलेच नाही.


म्हणजे आता असे नाही की

नीतिमत्ता मिटली आहे.

माञ धुर्तासोबत स्वार्थाची 

नवी युवती जुटली आहे.


महालातले उपदेशच करतात 

भाट फौज कधी शांत असतेय.

कष्टकरी झोपडीत अंधाऱ्या

चूल पेटण्याचीही भ्रांत असतेय.


जशास तसे उत्तर देण्याची

माझी जन्मजात आवड आहे.

शेळी बनून जगणे निरर्थक

वाघ बनण्याची निकड आहे.


अन्यायी अत्याचारी शोषक

ताठ मानेने फिरतात.

दुःख पचवूनही शोषित मात्र

निपचित मनात झुरतात.


विद्रोह करावा विषमतेविरुद्ध

लाचार जीवन अपमान जो.

थोपटतो दंड जो जपत अस्मिता

स्वाभिमानी क्षण सन्मान तो.


उदरनिर्वाह तर किडेही करतात

पहायला तेवढा गराडा होतो. 

पायदळी तुडवले जातात निर्दयीपणे

क्षणात निर्बलांचा चुराडा होतो


वाघा सिंहाच्या हद्दीत जायचीही

हिंमत कुणाची होत नाही.

शांत संयम आदर्श पुस्तकात

प्रत्यक्षात किंमत होत नाही.



कवी: बाळासाहेब धुमाळ 

दि. ११.११.२०२३

Sunday 5 November 2023

अशांत मन

 अशांत मन



गारवा गोठी तनाला

मन मात्र तप्त.

भावना बिचाऱ्या निशब्द 

कराव्यात कशा व्यक्त?


 सुखी असल्याचा आव

 कुठपर्यंत आणावा?

 आक्रंदित मनाचा माझ्या

 ठाव कोणी जाणावा?


का असावे नैतिक सदैव 

मीच का ठेका घेतलाय?

आकाशाचा कहर माजोरी

माझ्यावरच का बितलाय?


 काय करावे ज्याने

 मन हे शांत होईल?

 पिंजरा रुपी शरीरातून

 आत्मा उडून जाईल?


चारी दिशा फिरलो मी

सुख कुठेच नाही.

नेत्र मोठे करून

आशेचा किरण पाही.


कुठपर्यंत संयम बाळगू

जेव्हा बांडगुळ माजले आहे?

स्वावलंबी कष्टाने असूनही 

सत्य परेशान आहे .


अशांत माझ्या मना 

आवर कसा घालू?

अन्याय घडलेला निष्ठूर 

कसा विसरुन भाळू?


कवी: बाळासाहेब धुमाळ.

दि.६/११/२०२३

Saturday 4 November 2023

अंक

 अंक



मन थकलेच आहे नक्की

पण निर्धार पक्का आहे.

आपल्याला पाहिजे तसे 

सुजग बनविण्याचा संकल्प सौ टक्का आहे.


असत्याचा प्रभाव प्रखर असतोय

परंतु जीवनमान अल्प असतेय.

शांत शितल कासव सत्य

वर्षानुवर्ष जगत असतेय.


जो जसे करेल

तो तसे भरेल.

सुविचार प्रसिद्ध आहे

विसर पडतोय यांना हेही सिद्ध आहे.


मी कुणी कवी नाही.

मन उघडे करतोय

सत्यासाठी प्राणपणाने

असत्याला नागडे करतोय. 


समस्या सर्वांनाच आहेत

मग तो राजा असो वा रंक

पाञ आहोत आपण सर्व

जीवन नाटककाचा हा अंक.


कवी: बाळासाहेब धुमाळ

समाज-मन

 समाज-मन



समाज भारी विचित्र

सत्याला सुखाने जगू देत नाही.

असत्याला घेतो डोक्यावर

 मागे वळून बघू देत नाही!


 विद्या येता हाता

देतो गुरुलाही लाथा.

लाख पापे करूनही

 टेकवी प्रभूचरणी माथा !


सरडाही कमी पडावा

एवढे रंग बदलतो.

काल खरे बोलला हे 

आज खोटे बोलताना विसरतो!


सर्वकाही इथेच सोडून जायचेय

सोबत काहीच येणार नाही.

जग, तुझे मन वचन 

तुझ्या मागे विसरणार नाही!


कसला गर्वांहंकार 

नको करूस अति.

बंगला काय आणि गाडी काय

शेवटी नशिबी माती.


चार शब्द प्रेमाचे

बोलता आले तर बोल.

अंतर्मनातील प्रेम गाठोडे

खोलता आले तर खोल!


 त्याला वागू दे जसे

 वाटते त्याला योग्य.

 तू मात्र लक्षात घे 

तुझा जन्म अन भाग्य.


 नको पळू स्वप्नांमागे

 अगदी आज विसरून.

 गेला क्षण पुन्हा नाही

 रडशील हात पसरून.


 केवळ नामस्मरण प्रभूचे

 तेवढेच एक समाधान देते.

 आसुरी सुखाचा मोह

 सर्व काही लुटून नेहते.


 उद्याच्या पोटात काय दडलेय

 हे ना त्याला ही ठाऊक आहे.

 वर्तमानात जगण्याचे सोडून.

 प्रत्येकजण का भाऊक आहे?


रात्रीचे पाप वाटते तुला

 कुणाला दिसत नाही

परमात्म्याला अंधार

अडचण असत नाही.


विसरू नकोस माणसा

मांजर नाहीस माणूस आहेस.

मनुष्य जन्म पुन्हा पुन्हा 

तपश्चर्यनेही लाभत नाही.


कोमल असावी मनपाकळी

पाषाण असतो सख्त.

पापी असतो कठोर

मृदू असतो भक्त.


बघ जमले तर

 वाग माणसासारखा

पैसा निव्वळ अशक्त आहे.

माणुसकीने मिळवलेले पुण्य

यमाहुनही सशक्त आहे.


कवी: बाळासाहेब धुमाळ.

दि. ५/११/२०२३

Friday 3 November 2023

आकांत वेदनांचा

  आकांत वेदनांचा ....



जीवनाच्या क्षितिजावर कधी

आभाळ जमिनीला टेकलेच नाही.

जगावे मनमुराद आनंदे

आयुष्यात कधी वाटलेच नाही!


शरीर अशक्त नाही

मन थकले आहे.

करावे मोकळे कोणापाशी

विश्वासू कोणी भेटलेच नाही!

 

-हदय सदैव अत्रुप्त 

वाटले चिंब भिजावे प्रेमाने.

रूक्ष आकाशी निरभ्री

मेघ कधी दाटलेच नाही!


 थकलो चालून दिशाहीन

 शोधत वाट वाळवंटी.

 मृगजळजच जे सुख

 दुःख मात्र हटलेच नाही!


फाटले आकाश अवघे

शिवता अपुरा पडलो मी.

प्रतीक्षेत मुक्तीच्या आजीवन

ठिगळ कधी सुटलेच नाही!


चिंब नेञ आसवांनी

दाटले हुंदके अंतरी.

वाटे ओरडावे एकांती

कंठ मात्र फुटलाच नाही!


वाटले झोपावे शांत निवांत

निरव असावी रात्र नशिबी.

पण आकांत वेदनांचा

अंतापर्यंत मिटलाच नाही!


कवी: बाळासाहेब धुमाळ

दि. २८/१०/२०२३

प्रेरणा कु. वृष्टी बाळासाहेब धुमाळ.